Yıllık Ücretli İzin Kaç Gün?

Yıllık Ücretli İzin Kaç Gün? Yıllık Ücretli İzin Hesaplaması Nasıl Yapılır? Yıllık Ücretli İzin Kapsamına Neler Girmez? Yıllık İzin Süresi Bölünebilir Mi? 50 Yaş Üstü Yıllık Ücretli İzin Ne Kadar? merak ettiğiniz her şey…

Yıllık Ücretli İzin Kaç Gün?

Yıllık Ücretli İzin, 1 yıldan daha fazla kıdemi olan ve 4857 sayılı iş kanununa tabi olan herhangi bir çalışanın faydalanabildiği izin sistemidir. Yıllık Ücretli İzin ile birlikte işçiler mesailerine bir süreliğine ara vererek izine yani tatile ayrılmaktadır. 4857 sayılı iş kanununa göre tamamen yasal bir durumdur.

İşveren hiçbir şekilde işçilerin yıllık izin sürelerini aşağıya çekemez. Yıllık izin sürelerini işçinin aleyhine şekilde değiştirmek isteyen işverenler, iş sözleşmelerine olumsuz maddeleri ekleseler dahi sözleşmenin o maddesi geçersiz sayılacak ve 4857 sayılı iş kanunundaki maddeler devreye girecektir. Yıllık izin süreleri çalışanların kıdemlerine göre aşağıdaki şekildedir;

Yukarıda bahsedilen süreler asgari sürelerdir. Yani çalışana en az, yıllık bu süreler kadar izin verilmelidir. İşveren ile anlaşmaya bağlı olarak bu süreler çoğaltılabilir fakat azaltılamazlar. Örneğin 5 yılı doldurmamış olan bir işçi yılda 14 iş günü yıllık ücretli izin hak etmiş olacaktır. Farklı bir örnek olarak; 15 yılı henüz doldurmayan bir işçi de yine 20 gün izin süresine tabi tutulacak, 15 tam olarak dolduktan sonraki yıl 26 iş günü kullanabilecektir.

Yıllık Ücretli İzin Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Yıllık İzin Ücreti Hesaplama oldukça basit ve matematiğe dayalıdır. İşçi 1 yılı doldurmuş ise Yıllık 14 iş günü izni olacaktır. Yıllık İzin Sürelerini istenirse kullanılmadan işverenin de onayı dahilinde ücret olarak tahsil edilebilmektedir. Fakat Yıllık İzin Ücreti Hesaplama sonucunda bulunan yıllık izin süresinin ödemesini almak, işverenin elindedir.

Örneğin 8 yıl kıdemi olan bir işçi 20 gün ücretli izin hakkı olacağından dolayı işveren ile anlaşıp yıllık izin ödemesini para olarak tahsil edebilir. İşçi 12.000,00 TL maaş alıyorsa Yıllık İzin Ücreti Hesaplama;

• 12.000,00 / 30 * 20 = 8.000,00 TL

Tutarına denk gelmektedir. 8.000,00 TL rakamındaki ödemeyi işveren kabul etmesi halinde işçiye ödeme yapar. Ödeme yapmazsa da izin sürelerini kullandırmakla yükümlüdür. Fakat ödemeyi alarak işçi yıllık izin süresini kullanmış sayılır. Yıllık İzin Ücreti Hesaplama yaparken formül işçinin 1 aylık maaşını 30’a bölerek günlük ücretini bulmaktır.

Günlük ücret bulunduktan sonra hak edilmiş olunan yıllık izin süresi ile çarpılarak Yıllık İzin Ücreti Hesaplaması gerçekleşmiş olur. Yıllık İzin Ücreti Hesaplama basit matematikle gerçekleşir. Fakat unutulmamalıdır ki yıllık izin sürelerinin ücrete dönüştürülmesi hususunu hem işveren hem de işçinin kabul ediyor olması gerekmektedir.

Yıllık Ücretli İzin Kapsamına Neler Girmez?

Hiçbir resmi tatil veya hastalık durumu yıllık izin sürelerinde düşüş yaşatmaz. Günümüzdeki bazı işverenler işçilerinin haklarını kötü niyetlerini sergileyerek gasp etmektedir. Örneğin 14 iş günü izin süresi olan bir işçiye işvereni hafta sonları dahil olarak 2 haftalık izin süresi vermektedir. Fakat Yıllık İzin Sürelerinin bu şekilde kullanılması yanlıştır.

Yıllık izin süreleri iş gününden düşülmesi gerekir. 2 hafta izin kullanıldığında hafta sonu tatilleri de arada kaynar ve hafta sonları da yıllık izin gibi sayılmış olur. Bu yanlış durumu düzeltmek için yapılması gereken işlem, hafta içlerinin 5 gün sayılması ve 2 hafta + 4 iş günü şeklinde yıllık izin kullanılmasıdır. Haftada 6 gün çalışanlar için haftalık izin süresi 6 gün sayılmaktadır.

İşçi pazartesi dahil olmak üzere yıllık ücretli izin hakkını kullanmaya başlamış ise hafta sonları sayılmayacağından dolayı 18 gün sonra işbaşı yapması gerekmektedir. Haftada 6 gün çalışanların yıllık izin süresinden 6 gün düşülmektedir. Yıllık İzin Kapsamına girmeyen süreler şunlardır;

• Resmi Tatiller
• Dini Tatiller
• Hastalık, Rapor
• Hafta sonu çalışılmayan gün süreleri
• İşe gelinmediği için maaştan kesilen günler
• Doğum izinleri
• İşçinin iş beklerken geçirdiği süreler
• İşçinin iş yapmak üzere başka bir yere gönderildiği süreler
• Çocuk emzirenlerin çocuklarını emzirmeleri için geçirdikleri kanuni süreler
• Birinci derecede akrabanın ölümü neticesinde verilen 3 günlük izin
• Erkek çalışanın eşinin doğum yapması halinde verilen 5 günlük izin
• İşçinin evlenmesi halinde verilen 3 günlük izin

Yukarıda bahsedilen durumlar sonucunda işçiler işe gidemediklerinde bu süreler yıllık izin sürelerinden düşülmezler. İşveren yukarıdaki durumlar sayesinde çalışılamayan sürelerin yıllık izin süresinden düşülmesi için hiçbir şekilde işçiyi zorlayamaz.

Yıllık İzin Süresi Bölünebilir Mi?

Yıllık izin süreleri en fazla 3 kere bölünebilmektedir. 3 kere bölünebilen yıllık izin sürelerinin bir bölümü en az 10 gün olmak zorundadır. En fazla 3’e bölünebilme kuralı son yıllarda iş kanunları sayesinde sağlanmıştır. İşveren işçinin yıllık izin sürelerini kullanmasında hiçbir şekilde müdahale edemez ve haklarını sağlaması gerekir.

İşveren işçiyi istediği zaman izne çıkartamaz. Yıllık izin sürelerinin kullanılması hususu işçi ve işverenin tamamen anlaşmasına bağlı bir durumdur. Yani Temmuz – Ağustos – Eylül aylarında işler yoğun diye işveren işçisini aralık ayında izne çıkmaya zorlayamaz.

50 Yaş Üstü Yıllık Ücretli İzin Ne Kadar?

50 yaşını doldurmuş olan çalışanlar direkt olarak 1 yıl kıdem süresini doldurduktan sonra 20 iş günü yıllık izin süresini hak etmektedir. İş kanununun getirmiş olduğu güzelliklerden bir tanesidir. Ayrıca 20 yaş altı olarak çalışan genç bireylerin de yıllık izin süreleri yıllık 20 iş günden az olamaz. İşveren bu kanunlara hâkim olmadığından veya kötü niyetinden dolayı herkese 14 gün izin kullandırmaya çalışabilir Burada işçilerin haklarını takip ederek, işverenden talep etmesi gerekmektedir.

İşveren işçilerin haklarını doğru şekilde vermemeyi diretirse ve durum iş mahkemesine kadar giderse işçi haklarından fazla olarak işverenden kötü niyet tazminatı da talep edebilir. Birçok işçi kötü niyet tazminatından haberdar değildir, ancak bu tazminatı da mahkeme sonucunda kazanabilir.

Yani 50 yaşını doldurmuş olan çalışanların ve 20 yaşından küçük olan gençlerin 20 gün izin süresi kullanmaları için 5 yıl kıdemi doldurmalarına gerek bulunmaz. İşveren bu durumun farkında değilse işverene izah etmeli, işveren yine de hakları sağlamıyorsa iş mahkemesine başvurmak gerekmektedir.

Yıllık İzin Sürelerine Hafta Sonu Dahil Midir?

Yıllık izin sürelerine hafta sonu dahil değildir. Haftada 5 gün çalışan bir işçi yıllık izine çıktığı zaman, geçen her hafta için yıllık izin süresinde 5 günlük düşüş gerçekleşir. Yani 20 günlük izin hakkı olan bir işçi yıllık izin haklarının tamamını kullanmak üzere izine ayrıldığı zaman tam olarak 4 hafta boyunca izin kullanmış olacaktır.

Fakat haftada 6 gün çalışan işçiler için aynı durum söz konusu değildir. 6 gün çalışan işçiler yıllık izine ayrıldıkları zaman 1 hafta izine çıktıklarından izin sürelerinde 6 günlük bir düşüş gerçekleşir. Bu durumda da 20 gün izne ayrılan işçi 3 hafta + 2 gün izin süresi kullanacaktır.

1 Yıldan Az Çalışanlar Yıllık Ücretli İzin Hak Eder mi?

1 yıldan az çalışan işçiler hiçbir şekilde işverenden yıllık izin talep edemezler. İş kanununda genel geçer durumlar dışındaki bazı haklar 1 yıldan sonra başlamaktadır. Örneğin kıdem tazminatı da bu duruma bir örnektir. 1 yıllık kıdemi olmayan hiçbir işçi ne kıdem tazminatı ne de yıllık izin talep edemez. Fakat ihbar tazminatı hak edebilir.

Ancak bazı büyük şirketler işçilerine kolaylık sağlamak adına 1 yıl dolmadan çalışanlarını yıllık izine çıkarabilmektedir. 1 yıl dolmadan yıllık izine çıkan işçiler işverene izine çıktıkları günleri borçlanmış olur. Yani burada bahsedilmek istenilen, 1 yıl dolduktan sonra izine çıkılan gün kadar olan süre hak edilen süreden düşülmesidir.

Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Ne Olur?

Örneğin 20 yaşından büyük, 50 yaşından küçük olan bir işçi herhangi bir yerde çalışmaya başladı ve 4 sene boyunca hiçbir şekilde yıllık izin kullanmadığını düşünelim. Bu durumda Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Hesaplama sonucunda işçinin birikmiş yıllık izin süresi tam olarak 56 gün olduğu anlaşılacaktır. İşçi hiçbir izin süresi kullanmadan işten ayrılırsa bu izin haklarını işveren, işçiye ödemek zorundadır.

Yukarıda bahsedilen örnek işçinin İşçinin 5 bin lira maaş aldığını düşünürsek: 5.000,00 / 30 * 56 = 9.333,34 TL ödeme hak ettiğini buluruz. Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Hesaplama sonucunda elde edilen tutar işçiye anasının ak sütü gibi helaldir. Kanunlara göre de işveren Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Hesaplama sonucunda işveren hesaplanan ödeme borcunu tamamlayarak işçiye vermesi gerekir.

İşveren Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Hesaplama sonucunda bulunan tutarı kabul etmiyor ise işçi direkt olarak iş mahkemesine başvurarak soruşturma başlatabilir. İş mahkemeleri genel olarak kısa zaman içerisinde sonuçlanmaktadır. Bu durumda iş mahkemeleri işverene Kullanılmayan Yıllık İzin Ücretini ödetecektir.

Yıllık Ücretli İzin Formu

1 yıllık çalışma süresini doldurmuş ve yıllık ücretli izine ayrılmak isteyen bir işçi yıllık ücretli izin formu doldurmalıdır. Yıllık ücretli izin formu işçinin izin haklarını kullandığını belgelemektedir. Yıllık ücretli izin formu işvereni koruyan bir belgedir. Çünkü yıllık ücretli izin formu sayesinde işçinin yıllık izine ayrıldığı ve haklarını aldığını beyan edilmiş olur. Yıllık ücretli izin formunu hem işveren hem de işçi karşılıklı olarak imzalarsa evrak geçerlilik kazanmaktadır.

İşçiler herhangi bir evraka imza atarken oldukça dikkatli olmalıdırlar. Kötü niyetli işverenler işçiyi 1 hafta yıllık ücretli izin kullandırıp, fakat yıllık ücretli izin formunun üzerine “2 hafta kullanmıştır.” gibi bir ibare ekleyip yıllık ücretli izin formuna imza attırmaya çalışabilirler. Sonrasında işçi 2. Hafta olan hakkını kullanmak istediği zaman izin haklarını sağlamayabilirler. Bu ve bunun gibi bazı sorunlar ile karşı karşıya kalmamak için okumadığınız hiçbir evraka imza atmayınız.