13 Aylık Bebek Gelişimi

Bebeğin artık yürümeye başlamış ya da yakın zamanda başlayacak olan küçük bir çocuk! Her şeyi keşfetmek istiyor. Motor becerileri de dil becerileri de hızla artıyor. İştahı ise biraz azalmış olabilir. Bebeğinin tüm gelişim özellikleri ve daha fazlası için 13. ay bebek gelişimini incelemelisin!

13 Aylık Bebeklerde Boy Ve Kilo

Bebeğinin fiziksel gelişiminin yeterli olup olmadığını merak ettiğini biliyoruz.

13 Aylık Bebek Kaç cm Olmalı?

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) standartlarına göre ;

Bebeğin kız ise boyu 70.3 cm ve 80.2 cm,
Erkek ise 71.3 cm ve 81.5 cm arasında olmalı.

13 Aylık Bebek En Az Kaç Kilo Olmalı?

Bebeğin kız ise kilosu 7.3 kg ve 11.6 kg,
Erkek ise 8 kg ve 12.1 kg olmalı.

Boy	Kız	Erkek
En çok	80.2 cm	81.5 cm
En az	70.3 cm	71.3 cm

Kilo	Kız	Erkek
En çok	11.6 kg	12.1 kg
En az	7.3 kg	8 kg

Bebeğinin yeterli büyüyüp büyümediği konusunda endişelerin varsa Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır? adlı yazımızı okuyabilirsin.

13. Ayın Sonunda Bebeğin Neler Yapabilir?

Bir yerlere tutanarak ayağa kalkabilir.
Eşyalara tutunarak gezinebilir.
El çırpabilir.
Kendi kendine oturabilir.
İsteklerini belirtmek için ağlamanın dışında da yollar kullanabilir.
Bir nesneyi bir kaba koyabilir.
Yavaş yavaş çevresindeki kişilerin yaptıklarını taklit etmeye başlayabilir.
Tay tay durabilir.
Bir anlaşılabilir sözcük kullanabilir.
Bardağından su içebilir.
İstediği bir nesneyi işaretle gösterebilir.
Karalama yapabilir.
Giysisinin bir bölümünü çıkartabilir.
Vücudundaki bir yeri parmağı ile gösterebilir.

Not:

Bazı bebekler bu gelişim aşamalarından birkaçına erişemeyebilir. Konu ile ilgili endişen varsa mutlaka doktoruna danışmalısın. Ayrıca prematüre bebekler bu aşamalara aynı doğum yaşındaki bebeklere göre daha geç ulaşırlar.

13. Aylık Bebeğin Gelişimi için Neler Yapılır?

Tekrarlar bebeğinin hayatını oldukça kolaylaştırır. Bu yüzden rutin oluşturmak ve günlük aktiviteleri bu rutine göre yapmak yararlı olur.
Yürümeye yeni başlayan bebeğine itmeli oyuncaklar verebilirsin. Hem eğlenir hem de yürüme becerisini geliştirir. 13 aylık bebeğin yürümüyor ise öncelikle sakin ol. Aslında bebeğinin yürümesi 18. ayı bile bulabilir. Her bebeğin kendine göre bir ritmi var. Ama yine de için rahat etmiyorsa çocuk doktorunuza danışmanı öneririz. Evde yapabileceğin bazı basit fiziksel destekler, masajlar çok işine yarayabilir.
Her şeyi keşfetmek istediği bir dönemde olduğundan yürür, hareket eder, eşyalara dokunur. Yerde bir şeylerin olması, masa ve sehpa köşeleri gibi sivri yerler onun için tehlike yaratabilir. Bebeğinin henüz derinlik algılaması zayıf ve yeterince iyi göremiyor. Bu yüzden, ev ortamın güvenli bir hale getirmelisin ya da büyükçe bir odayı oyun odası olarak ayırıp daha özgür hareket etmesini sağlayabilirsin.
Onu çok farklı ortamlarla tanıştır. Bu bir hayvanat bahçesi de olabilir bir otobüs de hatta bir süpermarket de. Her şey ama her şey ilgisini çekebilir.
Neden sonuç ilişkisine bu aralar epey kafa yormaya başlamış olmalı. Buna yönelik pek çok oyun üretebilirsin. Örneğin bir sopayla farklı materyallere vurun. Hepsinden farklı bir sesin geldiğini anlayacaktır.
Bebeğin söylediğin pek çok kelimeyi, cümleyi anlayabildiği için günlük aktiviteleriniz sırasında onunla devamlı konuş. “Çok mu acıktın? Aaaa yemek saatin de gelmiş. Hemen mama sandalyesine oturabilirsin” gibi cümlelerini anlayabildiğini verdiği tepkilerle fark edeceksin.

Kısacası, 13 aylık bebek etkinlikleri dendiğinde;

Bebeğini farklı ortamlarda bulundur!
Ona bol bol kitap oku ve şarkı söyle!
Onunla sürekli konuş!
Neden sonuç ilişkisine yönelik oyunlar oyna!

13 Aylık Bebeğin Beslenmesi

Bebeğinin iştahı bu ay itibariyle biraz azalmış olabilir. Bu seni çok endişelendirmesin. Çünkü;

Bebeğin artık bağımsız bir birey olma yolunda ilerliyor. Yürümeye başlaması ile bu duygusu gelişmeye başladı. Sadece yemek yeme konusunda da değil, tüm günlük aktivitelerde bu bağımsızlık duygusunun gittikçe arttığını fark edeceksin.
Artık, bebeğinin büyümesi ilk yıldaki gibi hızlı değil. Dolayısı ile kalori ihtiyacı da ilk yıldaki kadar fazla değil.
Bebeğinin günlük hayatında büyük değişimler başlamış olmalı. Devamlı yürüyor, eğiliyor kalkıyor, yerden bir şeyler alıyor vb. Yani yeni şeyler keşfediyor. Dolayısı ile yemek yemek onu çok heyecanlandırmıyor.
Bebeğin artık günde pek çok kez kendisine yemek sunulduğunun farkında. “Şimdi yemezsem sonra da yiyebilirim” diyor kısaca.

Peki, 13 aylık bebek beslenme menüsü nasıl olmalı?

Yürümeye yeni başlayan küçük çocukların kalori gereksinimi 900 ile 1700 kalori arasında. Yani günlük menü;

4 porsiyon protein,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

1 porsiyon protein
¾ bardak süt
½ bardak yoğurt
25 gr sert peynir
1 tam yumurta
30 gr balık-tavuk eti ya da kırmızı et
1.5 yemek kaşığı fıstık ezmesi
30 gr proteini artırılmış makarna
60 gr tahıllı makarna

4 porsiyon kalsiyumlu yiyecekler,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

1 porsiyon kalsiyum
2/3 bardak süt
½ bardak kalsiyum eklenmiş süt
½ bardak yoğurt
25-30 gr sert peynir
40 gr tam yağlı peynir
Yaklaşık 1.5 bardak pişmiş brokoli
1 bardak pişmiş şalgam ya da lahana
80 gr konserve somon
60 gr sardalya

En az 2 porsiyon C vitamini içeren yiyecekler,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

1 porsiyon C vitamini
¼ bardak brüksel lahanası
¼ bardak brokoli
1/3 büyük mango
½ büyük muz
¼ bardak portakal suyu
1.5 ince dilim küçük kavun
¼ bardak çilek
¼ orta boy greyfurt
½ küçük portakal
½ bardak pişmiş lahana
½ bardak yapraklı sebze
½ orta boy yeşil biber
1 küçük domates
¾ bardak domates suyu
½ bardak sebze suyu

En az 2 porsiyon yeşil yapraklı ve sarı sebze-meyveler,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

1 porsiyon yeşil yapraklı ve sarı sebze-meyveler
1 orta boy taze kayısı
1 adet kuru kayısı
1 dilim kavun
1/8 büyük boy mango
1 orta boy nektarin
½ orta boy muz
½ şeftali
½ bardak pişmiş brokoli
¾ bardak bezelye
¼ küçük havuç
½ yemek kaşığı balkabağı püresi
1 çorba kaşığı tatlı patates püresi
1 küçük domates
½ pişmiş domates ya da domates püresi
¼ büyük boy dolmalık biber

1-2 porsiyon diğer meyve ve sebzeler,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

Diğer sebze-meyveler
½ elma
½ armut
½ şeftali
½ büyük boy muz
¼ bardak elma suyu
1/3 bardak kiraz
1/3 bardak üzüm
1 büyük boy incir
2 hurma
2 yemek kaşığı kuru üzüm
¼ orta boy avokado
3/8 bardak taze fasulye
½ bardak pancar
¼ bardak mantar

En az 6 porsiyon tahıl,

Bir porsiyon aşağıdaki miktarlara eşittir.

1 porsiyon tahıl
½ dilim rafine edilmemiş undan ekmek
1 yemek kaşığı tahıl
¼ bardak esmer pirinç
½ porsiyon proteini yüksek makarna
¼ bardak pişmemiş mercimek, nohut, kuru fasulye

Her gün bir miktar demir içeren yiyecekler,

En iyi demir kaynakları; biftek, tahıllar, kurutulmuş fasulye ve bezelyeler, kurutulmuş meyve, karaciğer, sardalya, ıspanak.

Günde 4-6 bardak içecekten oluşmalı.

Sıvı ihtiyacı için; sulandırılmış meyve suyu, sebze suyu, çorba, soda ve su kullanılabilir.

13 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni

Bebekler genelde iki kez, biri sabah saatlerinde ve biri öğleden sonra olmak üzere, birer saat uykuya ihtiyaç duyar. Ama bazen bu uykular 15 dakika bile sürebilir.

Bazı bebekler tek uykuya geçebilir.

Yani 13 aylık bebek uyku düzeninde günde birer saatten iki uyku da, iki saatten tek uyku da normal kabul edilir.

Mutlaka Bilmen Gerekenler

Bebeğinin Konuşmasını Sağlamak için Neler Yapabilirsin?

Dil herkes için çok önemli. Bir çocuk için ise dil sadece sosyalleşme ve iletişimi değil aynı zamanda düşünmeyi de sağlar.

Bazı bebekler önce dillerini geliştirmeye yoğunlaşabilirler. Başından itibaren etrafındaki kişilerle ilgilenir, sosyalleşir ve etkileşime geçerler. Sonucunda da doğal olarak konuşmaya daha erken başlarlar.

Bazıları için ise fiziksel aktiviteler her şeydir. Devamlı fiziksel becerilerine odaklanırlar. Tırmanırlar, koşarlar, kendilerini yukarı çekerler. Bu bebekler de konuşma becerilerine daha sonra vakit ayırırlar.

Bebeğin hangi sınıfa girerse girsin, yardım aldığında çok daha çabuk konuşur. 13 aylık bebek dil gelişimi için;

Birlikte yaptığınız her aktivite sonrasında o aktiviteyle ilgili bir şeyler anlat. Hatta mesela o gün süpermarkete gittiyseniz evde anne ve çocuğun birlikte alışverişe gittiği bir kitabı da okuyabilirsin. Orada gördükleriyle kitaptakileri eşleştirir.
Bilmelisin ki çocuk dili anlarsa konuşur. Anlaması için de tekrar tekrar duyması gerekir. Anlamıyor olduğunu düşünüp konuşmaktan vazgeçme, hep konuş. Her şeyi anlat. Yemek yaparken nasıl yaptığını anlat, altını değiştirirken anlat, dışarı çıktığınızda gördüklerini anlat. Her şeyi isimlendir. Köpek, kedi, havuç, çatal, tabak vb. Çok işe yarayacak, hiç şüphen olmasın.
Kitapların dil gelişiminde oldukça etkili olduğunu unutma. Büyük resimli kitaplardan yavaş yavaş basit hikayelere geç. Aynı kitabı pek çok kez okumaya hazırlan. Çünkü bu yaş çocukları aynı kitabı defalarca ama defalarca okutmaya bayılır.
Şarkı söylemeye ne dersin? Çocuklar müziğe bayılır. Anahtarımız hep “tekrar”, unutma. Yani tekrar tekrar aynı müziği söyleyebilirsin. Müziğe eşlik eden hareketler yapmanın da dil gelişimine katkısı var. Örneğin ördek vak vak yapıyor derken tek elinin parmaklarını açıp kapatman, onun vak vak hareketi olduğunu anlamasını sağlar.
Bir şey söylemeye çalışıyorsa onu destekle. Mesela kedi yerine tedi diyorsa, “evet kedi, çok güzel” gibi onu destekleyici cümleler kur.
Onunla yetişkin gibi konuş. Bebekçe değil!

Oyun Ablasına İhtiyaç Duyuyor musun?

Bebekleri olan annelerin en büyük sıkıntılarından biri bebekleri ile ilgilenmek, onların ihtiyaçlarına cevap verebilmek için kendilerine zaman ayıramamalarıdır. Diyelim ki bebeğinin bakımı için annen destek oluyor, sen de bebeğin biraz büyüdüğü için çalışma hayatına geri döndün. Bu durumda kendine ayırabileceğin sadece hafta sonların var. Ama zaten hafta içi destek aldığın için annenden hafa sonları da yardım bekleyemiyorsun. Ya da çalışmayan bir annesin tüm gün bebeğinle ilgileniyorsun, zaten çok yoruluyorsun. Dolayısı ile bebeğin uyuduğunda uyumaktan başka hiçbir şey düşünemiyorsun, bir arkadaşınla bile zaman geçiremiyorsun.

Böyle durumlarda sana tavsiyemiz oyun ablalarından ya da haftanın belirli günlerinde çocuk bakıcılarından yardım alman. Haftada sadece birkaç saat bile sana yeter de artar! Üstelik bebeğin eğitimli bir oyun ablası ile hem eğlenecek hem öğrenecek. DANIŞMANLIK34 size bu konuda sana yardımcı olacaktır!

Doğru Ayakkabı Seçimi Nasıl Olmalı?

Bebeğin yürümeye başladıysa artık ayakkabı seçimin önemli. 13 aylık bebek ayakkabısı seçmek kabul ediyoruz ki biraz yorucu. Ama aşağıdaki önerilerimize dikkat edersen işin daha kolaylaşacak.

Kesinlikle ayakkabıyı bebeğine giydirdikten sonra al. Kısaca, ayakkabı almaya tek başına çıkma.
Ayakkabı alışverişine tokken çık. Bebeğin de aç olmasın sen de aç olma.
Bebeğin uykusunu iyi almış olsun ki huzursuzlanmasın.
Alışveriş için dükkanların mümkün mertebe bol olduğu saatleri tercih et. Hafta içi ve sabah saatleri iyi olabilir.
Yanına bebeğini oyalayabilecek kitap, oyuncak gibi şeyler al.
Bebeğinin ayağındaki çorapların doğru kalınlıkta olduğuna emin ol. Genel olarak kullandıklarından daha ince de daha kalın da olmasın.
Ayakkabıları iki ayağa da giydir.
Bebeğin oturuyor olmasın.
Ayakkabı bebeğinin ayağındayken ucuna bastır. Bir parmak kadar boşluk varsa uzunluğu iyi demektir. Ayakkabının topuk kısmına serçe parmağını sok. Parmağını sokamıyorsan ayakkabı küçük demektir. Parmağın çok rahat hareket ediyorsa da boldur. Ayakkabının kenarlarında elini gezdirdiğinde bebeğinin parmaklarını hissediyorsan da dardır.
Bebeğinin ayakları ne de olsa çabuk büyüyecek diye gereğinden büyük ayakkabılar alma. Bebeğinin ayakların su toplar ve yürümesi zorlaşır.
Çocuktan çocuğa değişiklik gösterse de ortalama olarak 3-4 ayda bir ayakkabıları yenilemen gerekir unutma.

Bu arada, 13 aylık bebek ayak numarası 21 ya da 22 numara olup uzunluğu yaklaşık 14 cm’dir. Ayak uzunluğunu doğru ölçmek için beyaz bir kağıda bebeğinin ayağını bastırıp kurşun kalemle çevresini çizebilirsin. Bu eski yöntem her zaman işe yarar!