Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık 15. şehridir. 2014 yılı itibarı ile 1.322.376 nüfusa sahiptir. Akkışla, Bünyan, Develi, Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Tomarza, Yahyalı, Talas, Özvatan, Felahiye ve Yeşilhisar olmak üzere 16 ilçeden oluşmaktadır.
Kayseri, İç Anadolu’nun güney bölümü ile Toros Dağları’nın birbirine yaklaştığı bir yerde Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. 37 derece 45 dakika ile 38 derece 18 dakika kuzey enlemleri ve 34 derece 56 dakika ile 36 derece 58 dakika doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğu ve kuzeydoğusu Sivas, kuzeyi Yozgat, batısı Nevşehir, güneybatısı Niğde, güneyi ise Adana ve Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir.1929 yılında yapılan Haydarpaşa – Kars demiryolu idari sınırlarından geçmektedir.
Türkiye‘nin bir ili ve en kalabalık 15. şehridir. 2014 yılı itibarı ile 1.322.376 nüfusa sahiptir. Akkışla, Bünyan, Develi, Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Tomarza, Yahyalı, Talas, Özvatan, Felahiye ve Yeşilhisar olmak üzere 16 ilçeden oluşmaktadır. Ankara ve Konya’dan sonra İç Anadolu’nun üçüncü büyük kenti ve sanayi merkezidir. Orta Kızılırmak Bölümünde, Erciyes Dağın’ın eteklerinde modern bir il. Kuzey ve kuzeybatıda Yozgat, Kuzey ve kuzeydoğuda Sivas, doğuda Kahramanmaraş, güneyde Adana, güneybatıda Niğde, batıda ise Nevşehir illeriyle çevrilidir. 34°56’ ve 36°59’ doğu boylamları ile 37° 45’ ve 38° 18’ kuzey enlemleri arasında yer alır.
KAYSERİ CUMHURİYET MEYDANI
Kayseri, 1988 yılında çıkarılan 3508 sayılı kanun ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta iki ilçe (Kocasinan ve Melikgazi) Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin sınırlarına dahil edildi. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 20 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi] Bu sınırlar içinde kalan 5 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi. 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.
ERCİYES DAĞI
Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Kayseri (eski Mazaka, Kaisareia), klasik çağlarda Kapadokya adı verilen bölgededir. Kızılırmak’ın güneyinde bulunan bu bölge, Tuz Gölü ‘nden Fırat nehrine kadar uzanır. İpek Yolu buradan geçer. Bu nedenle her çağda tüm ulusların ilgisini çekmiş ve pek çok uygarlıkların beşiği olmuştur. Kayseri, M.Ö. 4000 ile M.S. 2000 olmak üzere 6000 yıllık bir tarihe sahiptir. M.Ö. 2000 yıllarında Anadolu’ya gelen Hititler, Kayseri’ye 22 km uzaklıkta bulunan Kültepe (Kaniş) şehrini kurmuşlardır. Kültepe, Kayseri ovasının en büyük şehri ve Anadolu’nun en büyük höyüklerinden biridir. Kültepe’nin hemen yanında yer alan Karum’da (Pazarşehir) yapılan kazılarda bu döneme ait çivi yazısı ile çeşitli yazılı tabletler bulunmuş ve bu tabletlerden Asurlu tüccarlarla Hititli yerliler arasındaki ticari ilişkilere ait bilgiler elde edilmiştir. Kültepe, M.Ö. 4000 yılından Roma devri sonuna kadar devamlı olarak yerleşme görmüştür
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu (961-1804), Avusturya İmparatorluğu (1806-1918) ve Alman İmparatorluğu (1871-1918) da Latince Caesar ve Almanca Kaiser unvanlarını kullanmıştır. Özellikle son Alman imparatoru II. Wilhelm (1888-1918), Kaiser unvanını ön plana çıkarmıştır. Türkçe kullanımda Alman imparatorunun lakabı çoğu zaman kayzer, eski Rum ve Osmanlı hükümdarlarının lakabı ise kayser imlasıyla yazılır. Ayrıca Yılanlıdağın zirvesinde dönemin en büyük Kapadokya Kralına ait olan mezar kabri keşfedilmiş, çevresinde çok eski tarihi bir kale ve kale ortasında bir darphane de bulunmuştur. Kale içindeki kazılarda ele geçen bir tablete göre bu dağ üzerinde gizli bir yerde yeraltı şehri ve hazineler bulunmakta olduğu iddia edilmektedir
KAYSERİ KALESİ
Sanayi
Sanayi siteleri ve büyük organize sanayi bölgeleri sanayi sektörünün altyapısı olarak değerlendirilebilir. Kayseri’de KSS kapsamında 3500’e yakın işyeri yapılmıştır. İlde 8 KSS faaliyet göstermektedir. Kayseri’de 6 organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. 1. Organize Sanayi Bölgesi dışındaki Mimarsinan Organize Sanayi ve İncesu Organize Sanayi bölgeleri 2005 yılında faaliyete başlamıştır. Sanayi altyapısı çerçevesinde Kayseri Serbest Bölgesi de önemli bir yere sahiptir. Kayseri Serbest Bölgesi, Türkiye’nin en büyük serbest bölgesi alanına sahiptir. Kayseri Serbest Bölgesi’nde 2007 yılı verilerine göre yaklaşık 43 tesis faaliyet göstermektedir. Kayseri 1. Organize Sanayi Bölgesinde 2006 yılı itibariyle 711 sanayi tesisi bulunmaktadır. Bu rakam 2013’te 816’ya ulaşmıştır. Ayrıca 2015 yılı haziran ayında Kayseri’ye bağlı kalkancık mahallesinde büyük bir sanayi sitesi yapılacaktır.
KAYSERİ OSB ARITMA TESİSLERİ
Madencilik
Kayseri maden varlığı açısından zengin sayılabilecek bir ildir. Kayseri’nin maden ve diğer yeraltı zenginlikleri varlığı şu şekildedir:
Asbest, altın, bakır, kurşun, çinko, demir, diyatomit, fosfat, jips, kaolen, krom, kum-çakıl, manganez, mermer, tuğla-kiremit ve turba.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan bir rapora göre şehir merkezine 65 km uzaklıkta, Himmetdede beldesinde, 28,2 milyon ton altın rezervi bulunduğu belirtilmiştir.
Ormancılık
Kayseri, orman potansiyeli bakımından zengin değildir. Türkiye orman varlığının %0,5’i Kayseri’dedir. Kayseri’de 22.000 hektar normal ve 85.000 hektar bozuk olmak üzere 107.000 hektar orman arazisi bulunmaktadır.
Orman yapısının zayıflığı orman ürünleri üretimini de sınırlamaktadır.
Tarım
Tarım; Kayseri ekonomisinde sanayi, ticaret, ulaştırma sektörlerinden sonra gelmektedir. 671.000 hektar arazi tarımda kullanılmaktadır. Bu miktar il topraklarının %40’ına karşılık gelmektedir. İl sanayisinin %13’ü tarım dışı, %6’sı çayır-mera, %41’i orman fundalıktır. Tarım arazisinin %48’i tahıl ekimine ayrılmakta %42’si ise nadasa bırakılmaktadır. Kalanı baklagillere, endüstriyel bitkilere, yağlı tohumlara, yumru bitkilere, sebzelere ve meyveciliğe ayrılmıştır.
607.000 hektar sulanabilir arazinin 150.000 hektarı ekonomik olarak sulanabilmektedir. Sulama kapasitesi artarken sulu tarımda verim 5-6 kat artacağından sulama projeleri inşaatları sürdürülmektedir.
Hayvancılık
Kayseri’de küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık Türkiye ortalamasına yakın olup küçükbaş potansiyeli büyükbaş potansiyeline göre daha fazla gelişmiş durumdadır. Kanatlı hayvan varlığı Türkiye ortalamasının iki katı seviyesindedir.Kayserinin Akkışla ilçesinde resmi rakamlarla 110.000 küçükbaş,13.000 büyükbaş hayvan bulunmaktadır ki bu da nüfusu 7.000 olan bir ilçe için büyük rakamlarıdr
Kayseri’de üretilen hayvansal ürünler içerisinde parasal değer olarak ilk sırayı et, ikinci sırayı süt, üçüncü sırayı da yumurta almaktadır. Beyaz et dördüncü ana üründür.
Kayseri’de tatlı su balıkçılığı da sürekli gelişmektedir.
Ticaret
Kayseri ticaretinin ve ekonomisinin tarihi milattan öncesine dayanmaktadır. Şehrin isminin Mazaka olarak anıldığı dönemlerde, dünyada ekonominin ve ticaretin tek merkeziydi. Yeni keşfedilen belgelere göre de Türkiye ve dünyada ilk organize sanayii Kayseri’de Bacıyan-ı Rum (Ahi Evren‘in kurduğu Anadolu Bacıları) tarafından kurulmuştur. Bu bilgi, Bacıyan-ı Rum belgeselinin çekimlerini de Kayseri’de yapan, yapımcısı Nuh Mete Deniz tarafından belge ile belgelenmiş ve bilim adamlarına sunulmuştur. Aynı şekilde gerek sanayileşme ve kentleşme olgularıyla olan iki yönlü bağlantısı ve gerekse yarattığı gelir ve istihdam açısından Kayseri çok önemli bir ildir. Sanayi yapısı ile tarım ve hayvancılık potansiyeli Kayseri’deki mevcut ticarî hayatın gelişmesinde önemli bir yer tutmaktadır.
Kayseri’nin sanayi üretim kapasitesi ve çeşitliliği dış ticareti de geliştirmiştir. Takribi iki milyar dolar ihracat gerçekleştirilmektedir. İlde 20.000’i aşkın ticaretle uğraşan işyeri vardır. Ayrıca Kayseri’de bankacılık da gelişmiştir.
Turizm
Şehir merkezine yakınlığı ve dünyaca ünlü toz karı ile meşhur Erciyes Dağı, şehrin güney kısmında yer alır. Deniz seviyesinden yüksekliği 3.917 metredir. Türkiye’nin büyük dağlarından biri olma özelliğine sahip olan Erciyes, yıl içerisinde kayak yapmak için uygun bir alan olarak görülebilir.
Türkiye’nin kayak pistine sahip bölgelerinden biridir. Ayrıca sağlık turizmi açısından da, gerek temiz ve yumuşak havası gerekse doğal zengin mineralli kaynak sularıyla sağlık ve kış sporları için uygundur. Var olan Erciyes kayak bölgesi, alt istasyonu deniz seviyesinden yaklaşık 2200 metre yükseklikte olan ve Kayseri’ye yaklaşık 23 kilometre uzaklıkta olan Tekir Yaylası üzerine kurulmuştur. Bol kar alışı ve havasından dolayı kayak mevsimi uzun olan bir dağdır.
- Kıranardı Kent Ormanı
850.000 metrekare yüz ölçümü, spor ve yürüyüş alanları ve restoranları bulunan Kayseri’ye kara yoluyla 10 dk. uzaklıkta bir bölgedir.
- Kapuzbaşı şelaleleri
Yahyalı ilçesinin Küçük çakır köyünün kuzeyinde bulunan Ensenin tepesinde yer almaktadır. Kapuzbaşı şelaleleri irtifa akışı itibariyle Niagara’dan (55 m), Finlandiya’da bulunan İmatra dan (25 m), Erzurum’daki Tortum’dan (50 m), Antalya’da bulunan Düden’den (25 m) ve Manavgat’tan (5 m) daha büyüktür.
- Sultan sazlığı
Dünyanın sayılı kuş yurtlarından biridir. Sultan sazlığı, barındırdığı kuş varlığı ile Avrupa ve Ortadoğu’nun en önemli sulak alanlarından biridir. Sultan sazlığında şimdiye kadar 251 kuş türü tespit edilmiştir. 600 bin adet ördek, kaz ve flamingo tespit edilmiştir. 17.200 hektarlık alanı kapsamaktadır. 1971 yılında alanın Orman Bakanlığı tarafından “Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası” olarak ilan edilmesini takiben, koruma çalışmaları başlatılmıştır.
Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi
İllerin sosyo-ekonomik gelişmişliklerinin takip edildiği indekse göre Kayseri 1996 yılında 15. sıradayken, en son 2003 yılında hazırlanan ve 2004 Mayıs’ında yayınlanan indekste ise 19.dur. Sıra değişimi -4’dür. Her iki indeks çalışmasında da Kayseri, 2. derece gelişmiş iller arasında yer almıştır.
Toplu ulaşım
Şehirde özel ve belediye halk otobüslerinin yanı sıra hafif raylı tramvay hattı, Kayseray bulunmaktadır.
Kayseray, Kayseri OSB-Cumhuriyet Meydanı-İldem 5 ve Cumhuriyet Meydanı-Erciyes Lojmanlar olmak üzere iki hatta çalışmaktadır. Cumhuriyet Meydanı- Erciyesevler arasında iki hat aynı rayları kullanmakta ve bu duraklarda aktarmaya olanak vermektedir.
Eğitim
İlköğretim ve liseler
- 30 Anaokulu
- 521 İlköğretim Okulu
- 9 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu
- 34 Anadolu Lisesi
- 4 Anadolu Öğretmen Lisesi
- 33 Meslek Lisesi
- 12 İmam Hatip Lisesi
- 11 Çok Programlı Lise
- 32 Genel Lise
- 4 Fen Lisesi
- 1 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi
- 2 Sosyal Bilimler Lisesi
- 16 Halk Eğitim Kurumu
- 5 Mesleki Eğitim Kurumu
- 31 Özel Öğretim Kurumu
- 18 Özel Eğitim Kurumu
- 11 Öğretmen Evi ve 13 KayMek(Kayseri Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Eğitim Kursları) Bulunmaktadır
Üniversiteler
Erciyes Üniversitesi, 1978 yılında Kayseri Üniversitesi adı altında kuruldu. 1969 yılında Hacettepe Üniversitesi’ne bağlı olarak açılan Gevher Nesibe Tıp Fakültesi ve 1977 yılında açılan Kayseri İşletme Fakültesi, Erciyes Üniversitesi’nin nüvesini oluşturmuştur. Kayseri’deki diğer iki yüksek öğretim kurumu olan ve 1965’de kurulan Kayseri Yüksek İslam Enstitüsü İlahiyat Fakültesi olarak; 1977’de kurulan Kayseri Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisini Mühendislik Fakültesi olarak bünyesine alarak 1982 yılında Erciyes Üniversitesi adını almıştır.
Abdullah Gül Üniversitesi, Kayseri’nin 3. üniversitesi ve 2. devlet üniversitesidir.
Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Kayseri’nin vakıf üniversitesidir. 2011-2012 eğitim öğretim döneminde öğrenci alımına başlamıştır.
Spor
Futbolda Süper Lig’de Kayserispor ve 1. Lig’de Kayseri Erciyesspor şehri temsil eder. Şehirde, 2009’da hizmete giren 32.863 seyirci kapasiteli tüm tribünleri kapalı, tamamı koltuklu Kayseri Kadir Has Stadı mevcuttur.
Basketbolda ise kadınlar birinci liginde mücadele eden AGÜ spor ile temsil edilmektedir. AGÜ spor maçlarını 7.500 seyirci kapasiteli Kadir Has Spor Salonunda yapmaktadır.
Kickboks-Muay Thai-Wushu 3 Branşta Milli olan ve Uğurcan Bayazıt vardır.
Amatör sporda ve atletizmde Kayseri Birlik spor şehri temsil etmektedir. Talas’da Kayseri İsmail Hakkı Güngör Güreş Eğitim Merkezi bulunmaktadır.
Müzeler
- Kayseri Arkeoloji Müzesi
- Atatürk Evi
- Güpgüpoğlu Konağı Etnoğrafya Müzesi
- Selçuklu Uygarlığı Müzesi
- Ahi Evran Sanatkarlar Müzesi
- Kadir Has Kent ve Mimar Sinan Müzesi
- Kayseri Kalesi Arkeoloji Müzesi
- Kayseri Etnoğrafya Müzesi
- Gevher Nesibe Tıp Tarihi Müzesi
- Sultansazlığı Kuş Müzesi
Mutfak
Mantı, Pastırma, Sucuk, Sucuk içi, Çemen, Fırın Ağzı, Kayseri Ketesi, Pehli, Yağlama (Şebit Mantısı)’dır. Kabak çiçeği dolması ile İçli köfte ‘de yapılır, yöre sarımsak ve baharatlı yemekleri ile tanınır. Ayrıca Nevzine tatlısı da Kayseri’ye özgü bir tatlı çeşitidir.
Sinema ve tiyatrolar
- Cinemaximum (Park AVM – Forum AVM )
- Cinemarine (BYZ Garage)
- Kasseria Sinemaları
- 9D CINEMA (İpeksaray AVM)
- Onay Cinelux (İpeksaray AVM)
- Forum Kayseri 8D Sinema
- Şehir Tiyatro Salonu
- Melikgazi Belediyesi Tiyatro Salonu
- Sabancı Tiyatro Salonu
- Büyükşehir Amfi Tiyatrosu
Medya
Kayseri il merkezinde, 7 günlük siyasi gazete,3 ulusal,5 yerel televizyon ve RTÜK’e kayıtlı 16 radyo ve 1 tane yerel internet sitesi bulunmaktadır. Basın İlan Kurumu’nun Kayseri’de şubesi bulunmaktadır. Uydudan yayın yapan TV 1, TV Kayseri ve E Haber TV; yerel yayın yapan Erciyes TV, Elif TV, KAY TV, Kanal 38 ve Erciyes Üniversitesi Kampüs TV ile Kayseri medyası oldukça gelişme göstermiştir.