1 Aylık Bebek Gelişimi
Uzun bir hamilelik dönemi ve doğum sürecinden sonra sonunda bebeğine kavuştun. Artık hafta hafta hamileliğini takip etme sürecin bitti! Bebeğinin gelişmelerini, büyümesini, beslenmesini, hareketlerini, duygusal, zihinsel ve sosyal yeteneklerini aylık olarak birlikte inceleyeceğiz. İlk ayda ne kadar değişiklik olabilir diye düşünme ve her gün yeni bir keşifle karşılaşmaya hazır ol! İşte 1 aylık bebek gelişimi!
Öncelikle bebeğinin pespembe ve bebek gibi tabir edilen pürüzsüzlük ile doğmayacağını kabullenmelisin. Bu her bebek için geçerli olmasa da birçok bebekte gözlemlediğimiz kafa anatomisinde şişkinlik, kaş ve alın bölgesi başta olmak üzere kırmızılıklar, akne, burunda basıklık, cinsel organ ve genital bölgesinde şişkinlik gibi özellikler görebilirsin. Fakat cinsel organ ve kafada şişkinlik her zaman normal olmayabilir. Doktoruna danışmayı ihmal etmemelisin.
1 Aylık Bebeğin Görme Yetisi
Bebekler ilk ayda sadece 15 ile 30 cm aralığında görüş açısı ile hayata bakar. Üzülme bu mesafe emzirirken seni görmesine engel değil! Seni incelemesine ve tanımasına izin ver.
Fakat daha uzaktaki nesneleri bulanık görürüler ama görme yetileri zamanla gelişir. Bebeğinin ilgisini genellikle koyu renkli cisimler çeker. O yüzden de ilgisini çekmek için koyu ve parlak renkli objeleri görüş açısına getirmelisin. Cisimleri görüş mesafesine yaklaştırdığında ise kısa bir süre takip edebilir.
1 Aylık Bebeğin İşitme Yetisi
Bebeğinin görme duyusu henüz yeterince gelişmemiş olabilir ama insan seslerine karşı duyarlıdır. Özellikle senin sesine karşı! Ana rahmindeyken en fazla duyduğu ses seninki olduğu için 1 aylık bebeğin anneyi tanıması, sesini duyduğu anda tepki vermesi son derece doğaldır. Onu rahatlatmak için bu fırsatı değerlendirmeli ve bol bol bebeğinle konuşmalısın.
Bazı durumlarda bebeğinin dış seslere tepki vermediğini düşünebilirsin. Sakın endişe etme! Bebeğin yeni doğmuş olabilir ama sokaktaki seslerden TV sesine, konuşmalarınızdan korna sesine kadar birçok sesi ana rahmindeyken duyduğu için alışıktır ve ilk defa duyuyor gibi tepki vermemesi de son derece doğaldır. Yine de işitme kaybı olabileceğinden endişe ediyorsan doktoruna danışmanda hiçbir sakınca yok, sakın çekinme!
Hatırlatma: Bebeğinin İlk Günlerinin Fotoğrafları!
Bebeğinin ilk günlerinde yaşadığın büyük heyecan ve koşturma bu güzel günlerin tadını çıkartmanın önüne geçebilir. Buna izin verme! Bebeğinin bakımının yanı sıra onunla keyif alacağın etkinlikler de gerçekleştirebilirsin. Bunun için sana bir önerimiz var: Bu dönemde bebeğinin çok güzel fotoğraflarını çektirebilirsin; çünkü bu günlerde bebeğin, karnında durduğu pozisyonda duruyor ve günün büyük bir çoğunu uyuyarak geçiriyor. Ayrıca, bedeni de bu dönemde çok esnek! Bu sebeple, fotoğrafçılar bebeğin bu günlerinin fotoğraf çekimi için en uygun zamanlar olduğunu düşünüyor. Özellikle de bebeğinin ilk 5-10 günü, bu pozları yakalamanın en iyi zamanı!
1 Aylık Bebeğin Bağırsak Hareketleri
Bebeklerde ilk günlerde dışkı rengi ana rahminde yuttuklarından dolayı yapışkan, yeşil – siyah renkte olur. Doğumdan yaklaşık bir hafta sonra rengi genellikle açık sarıya döner.
1 Aylık Bebek Hergün Kaka Yapar mı?
Bebeğin yeni doğduğunda günde 4-5 kez kaka yapacaktır. Bu bebeğinin doyduğu anlamına gelir. Bazı durumlarda bu rakam günde 10-12 bile olabilir. O zamanlarda acaba bebeğim ishal mi diye endişe etmemelisin. Özellikle anne sütü ile beslenen bebekler çok fazla emdikleri için çok sık ve sulu bir şekilde kaka yaparlar. Eğer bebeğini hazır mama ile besliyorsan kaka rengi daha soluk ve daha az miktarda olabilir.
Bebeğin günden güne büyüdükçe kaka sayısı azalacak ve senin yediklerine, sindirim hızına bağlı miktarda kaka yapmaya başlayacak.
İlk Günlerde İshali Nasıl Anlarım?
Özellikle anne sütü ile beslenen bebeklerde ishali ayırt etmek zor olabilir diye düşünüyor olabilirsin. Anne sütüyle beslenen bebeklerin kakaları çok sulu olabileceğinden ishal zor fark edilebilir. Bu ayrımı yapabilmek için, 1 aylık bebeğin ishal belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kaka sayısının her zamankinden fazla olması
- Kötü kokması
- Kanlı ya da iltihaplı olması
- Bebeğin ateşli olması
İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?
İshal olunduğunda vücutta çok fazla sıvı kaybı olduğu için anne sütü veya anne sütü yerine mama ile besliyorsan aynı şekilde sıvı ile beslemeye devam etmelisin. Fakat kusma, ateş belirtilerini de gösterdiğinde, 1 aylık bebek ishal olursa ne yapılmalı sorusunun cevabı için, mutlaka doktora götürmelisin, kendi başına bir tedavi yapmanı önermiyoruz.
Yenidoğan Bebeklerde Kabızlık
Anne sütü ile beslenen bebekler mama ile beslenen bebeklere nazaran daha az kabız olurlar. Bu yönüyle, 1 aylık bebekler neden kabız olur sorusunun cevabını bebeğin beslenmesinde arayabiliriz. Mama ile beslenen bebeklerin daha sık kabız olmasının sebebi olarak, anne sütünün bebeğin bağırsakları ve sindirimine daha uygun olması gösterilir. Eğer bebeğin 3-4 gün boyunca kaka yapamıyor, az ve seyrek dışkı yapabiliyor, yaparken poposunda ağrı ve kanama oluyorsa kabız olmuş olabilir. Böyle durumlarda anne sütü ile beslenen bebeklerde 7 güne kadar kaka yapmamak normaldir. Eğer karnı rahat değilse, sertse ve bebeğin huzursuzsa 7 gün beklemeden doktoruna başvurmalısın.
Kucağa Almak mı Almamak mı?
Tecrübeli anneler genellikle bebeği kucağa alıştırma der. Bunun nedeninin bebeğinin alışması ve her ağladığında kucağa alınacağını anlayacağı için isteklerini yaptırmakta koz olarak kullanacağının düşünülmesidir. Fakat senin bebeğin henüz doğdu ve eğitim vermeden önce huzurunu sağlamalısın. Ondan ilgini ve sevgini esirgemeden huzurla yatıştırmalısın ki mutlu bir bebek olarak büyüsün. Onu kucağına aldığında senin kokunu ve sesini tanıdığı için eğer ağlıyorsa sakinleşecektir. Konuş onunla, eğer acıktığını düşünüyorsan emzirebilirsin. Korkma al kucağına…
1 Aylık Bebek Refleksleri
Yeni doğan bebeklerin doğuştan sahip olduğu bazı refleksleri vardır. Mesela emme refleksi bebeğin ana rahmindeyken kazandığı bir alışkanlıktır. Test etmek için yanağına elini, biberon, emzik veya memeni yaklaştırdığında başını ve ağzını o yöne doğru çevirdiğini gözlemleyebilirsin.
Sahip olduğu diğer bir refleks ise adımlama refleksidir. Bebeğini koltuk altından havaya kaldırdığında adım atar gibi ya da yürüyormuş gibi yapacaktır. Buna adımlama refleksi denir. Fakat yaklaşık 4 aylık olduğunda unutup emekleme sonrası ayağa kalktığında tekrar öğreneceği bir harekettir.
Bir diğer hareketi ise yakalama refleksidir. Bebeğini eline parmağını yaklaştırdığında hemen yakalayabilir ve kendini yukarı çekebilir. Ancak, 1 aylık bebek reflekslerinin diğerlerinde de gözlemlenebileceği gibi, bu refleks de değişecek; 3. ve 4. aydan itibaren bilinçli bir şekilde yakalamaya döneceği için kendiliğinden kaybolacaktır.
1 Ayın Sonunda Bebeğin Neler Yapabilir?
Yazının içinde değinilen 1 aylık bebek neler yapabilir sorusuna verilen çeşitli cevapları özetleyecek olursak;
- Düz bir yüzeye yatırıldığında kafasını kısa süreyle kaldırabilir.
- 15-30 cm arasında yüze odaklanabilir.
- Ağlamanın dışında da bazı sesler çıkartabilir.
- Kendiliğinden gülmeye başlayabilir.
- Parmağını emmeye çalışır.
- Gülüşüne karşılık verebilir.
- Karnının üzerindeyken kafasını 90 derece kaldırabilir.
- Sırt üstündeyken yana dönmeye çalışabilir.
1 Aylık Bebeğin Beslenmesi ve Emzirme Sıklığı
Anne sütü ilk ayda bebeğin beslenmesi için en ideal besindir. Anne sütünde gerekli olan su ve mineraller olduğu için ekstra su vermene gerek kalmaz. Mümkünse bebeğini anne sütü ile beslemelisin. Mümkün olmayan durumlarda doktorunun önerdiği ek gıda takviyesi yapabilirsin.
Öncelikle yeni doğan bebeklerde 2-3 saatte bir emzirme diye bir kural olmadığını bilmelisin. Bebeğinin beslenme planını, emmeyi her istediğinde onu, emzirmek üzerine kurmalısın. Bu anlamda, 1 aylık bebeğin emzirme sıklığı konusunda belirleyici olanın onun iştahı olduğunu unutmamalısın.
Bebeğinin iştahı arttığı için sütünün yeterli gelmediği düşünmemelisin. Tam aksine bebeğin emdikçe süt üretimin de artacak. Eğer emzirme ile ilgili soru işaretlerin varsa, hangi gıdaların süt üretimine olumlu katkı sağlayacağını hangilerinin gaz yapıcı özellikte olduğunu bilmek istiyorsan bir diyetisyenden yardım alabilirsin.
Bebeğini emzirdikten sonra hala ağlamaya devam ediyorsa bu her zaman doymadığı anlamına gelmez. Bazen gaz veya dışkı nedeniyle de ağlıyor olabilir. Bunu önlemek için gündüz emzirmeye başlamadan önce bebeğinin altını değiştirmelisin. Meme değişikliğinde ise bebeğine gaz çıkarma molası vermelisin.
Eğer ki bebeğin gazını çıkardıktan sonra bile ağlamaya devam ederek parmağını emmeye başlıyorsa bu her zaman doymadığı anlamına gelmez. Çünkü bebeklerde emme ilkel bir davranıştır. Aç olsa da olmasa da emmek isteyecektir. O nedenle sütün yeterliyse bir beslenmede tek meme yeterlidir.
Emzirirken Dikkat Etmen Gerekenler
- Kalabalık olmayan bir odada, tüm ilgini bebeğine vereceğin şekilde ve rahat bir pozisyonda emzirmeye başlamalısın. Emzirmeye başlamadan önce sırtına ve bebeği tuttuğun kolunun altına destek alacağın şekilde pozisyonunu ayarlamalısın.
- Bebeğini emzirirken sadece meme ucunu değil, çevresindeki koyu renkli bölümünde bebeğinin ağzının içinde olmasına dikkat etmelisin. Buna önem vermezsen meme başında çatlarlar oluşabilir ve bir sonraki emzirme seanslarında canın yanar.
- Emzirirken yanında bir bardak su veya meyve suyu bulundurabilirsin.
- Emzirmeye başlamadan önce bez değişikliği yapman bebeğinin daha sakin ve keyifli bir beslenme saati geçirmesine yol açar. Fakat geceleri gerekmedikçe uykusunu böleceği için böyle bir müdahalede bulunmamalısın.
- Ana rahmindeyken bebeğin sürekli duyduğu ses seninki olduğu için yumuşak bir ses tonuyla onunla konuşabilir ya da sallamayı deneyebilirsin. Böylece bebeğinin sakinleşeceğini göreceksin.
- Bebeğini sadece besleme! Anne ile bebeğin en özel iletişimi olan bu anın keyfini çıkar ve ona sevgini göstermekten çekinme. Sarıl, parmağını tutmasına izin ver, şarkı söyle ya da sadece göz teması kur…
- Meme temizliği için su kullanmalısın.
- Beslenme esnasında bebekler uykuya dalabilir. Bu yüzden 1 aylık bebek memede uyuyorise bunu garipsememelisin. Bu durumun önüne geçmek istediğin zaman, emzirme esnasında bebeğinin ayaklarından ve yanaklarından uyararak aktif emzirme işlemine devam edebilirsin.
1 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni
Bebeğin daha yeni doğdu ve büyümesi için uykuya ihtiyacı var. O nedenle ilk aylarda 15 ile 20 saatini uykuda geçirmesine sakın şaşırma, hatta mutlu ol! Hatta, bu süre bazı bebeklerde 22 saate kadar çıkabilir. Yani, 1 aylık bebeğin çok uyuması normal mi diye düşünmemeli ve onu beslediğin zamanlar dışında bebeğinin uykuda olacağını kabullenmelisin.
Tabii uyanık olduğu saatlerin gündüz olacak gibi bir kuralı olmadığını da bilmelisin. 1 aylık bebeğin gece uykusu bölük pörçük, gündüz uykusu ise daha düzenli olabilir. Hemen şikayete başlamadan önce onun tam 40 hafta boyunca ışıksız bir ortamda yaşadığını hatırla! Hatta bunu bir fırsata çevir ve ilk eğitimini gece ile gündüz farkında vermeye başla. Bu farkı anlamasının en basit yolunu emzirirken çözebilirsin. Gündüz emzirirken onunla konuşabilir, şarkı söyleyebilir ya da oyunlar oynayabilirsin. Gece ise sadece beslemeli, neredeyse küsmüş gibi sessiz olmalı, hatta fısıldamalısın. Ortam karanlık olmalı ve gerekmedikçe altını bile değiştirmemelisin.
Uyku düzeninde en çok merak ettiğin şeyin yatırma pozisyonu olduğunu tahmin edebiliyorum. Sırt üstü, yüz üstü ya da yan yatırma pozisyonlarından hepsini deneyebilirsin. Fakat dikkatli olmak kaydıyla! Eski zamanlarda karnının üzerinde uyuması gerektiği söylenirken, kusma tehlikesine karşı artık bu pozisyon yerine sırt üzeri veya yan yatırılması tavsiye ediliyor. Sırt üzeri yatırdığında ise yine kusma tehlikesine karşı bebeğinin kafasını sağ veya sola çevirmelisin. Hatta bebeğinin kafatasının biçimi düzleşebileceği için bunu engellemek içinde kafa pozisyonunu sürekli değiştirmelisin. Yan yatırdığında ise bebeğinin sırtını battaniye veya onu rahatsız etmeyecek küçük bir yastıkla desteklemelisin.
Bebeğin Daha Rahat Uyuması için Bilmen Gerekenler
Bebeğinin daha rahat uyuması, 1 aylık bebeğinin uyku düzeni konusunda da yararlı olacaktır. Bu yönüyle, bebeğinin rahat bir uyku uyuması için yapabileceklerini şu şekilde sıraladık:
- Bebeğini ilk aylarda kendi yatağı yerine daha küçük olan beşik gibi küçük yatakta yatırabilirsin. Böylece ana rahmindeki kadar dar bir alan olmasa da yabancılık çekmesini engelleyecektir.
- Çok sıcak veya çok soğuk ortamlar bebeğin uyumasını engelleyebilir. Isı dengesini iyi ayarlamalısın.
- Eski adetlerden olsa da ve hatta alışkanlık yapsa bile bebeğini sallamak onun rahatça uykuya dalmasını sağlayabilir. Bunun nedeni olarak ana rahminde anne hareket halindeyken uyuması olarak gösteriliyor. Bu noktada sallanan küçük beşikler fazlasıyla sana yardımcı olacaktır.
- Ana rahminde bebeğinin fön makinesi veya süpürge makinesi gibi bir ses içinde yaşadığını düşünürsen onu tamamen sesten steril bir ortamda uyutmak yerine bu seslerden yardım alabilirsin.
- Gece uykusuna geçmeden önce bebeğinize sıcak bir banyo yaptırmak, banyo sonrası yağ sürerken masaj yapmak onu rahatlatacaktır. Yatağında küçük oyunlar oynamak da mutlu bir uykuya geçiş sürecine hazırlar.
- Emzirmek de en güzel uykuya hazırlık yöntemidir.
Bebeği Kendi Odasında mı Ebeveyn Odasında mı Uyutmalısın?
İşte en çok kararsız kalacağın konulardan biri bu! Bu sorunun doğru cevabı yoktur ve her kafadan bir ses çıkacaktır. Bu senin hangisi ile rahat edeceğine bağlı.
Bebek odası, odanıza yakınsa ve sen gece nefes alıp almadığını kontrol eden annelerden olmayacağına eminsen bebeğini kendi odasında yatırabilir, bebeklikten ayrı oda kuralına alıştırabilirsin. Hatta bu üçünüzün de rahat bir uyku çekmesini sağlar. Tabii telsizi duyacağından da emin olmalısın. Bunun senin için zor olan tarafı ise gece birkaç kez bebeğini emzirmek için bebek odası ile kendi odan arasında mekik dokuyacak olman…
Nefesini takip edebilmek, bebeği beslemek daha kolay olsun ve gözünün önünde olursa daha rahat edeceğini düşünüyorsan kendi odanda yatırmanda da hiçbir sakınca yok. Tabii kendi yatağında değil, sadece odanda! Bunun için bebek odasına aldığın bebek yatağını odana taşımanı önermiyoruz. Bu hem düzenini bozar hem de alanını daraltır. Artık hayatımıza giren küçük beşikler ile bu sorununa çözüm bulabilirsin.
Minik beşik seçerken ise çok dikkatli olmalısın. 3 aydan daha fazla yatırabileceğin beşiklere yönelmelisin. Unutma bebeğin son sürat büyüyecek ve rahat etmediği bir beşikte uykusu sürekli bölünürse huzursuz olur. Bebeğinin en az 6 ay yatabileceği büyüklükteki beşikleri öneriyoruz. Hatta bebeğini rahatça emzirebileceğin ve konforlu bir şekilde uyutabileceğin, üstelik yatağına da monte edebileceğin ürünleri inceleyebilirsin
Bebek Banyosu
İlk ayda bebeğinin göbeği düştükten sonra dilediğin gibi banyo yaptırabilirsin. Göbeği düşmeden de banyo yaptırabilirsin fakat göbeğini iyice kurulamalı ve alkollü göbek bakım mendiliyle temizlemelisin. Banyodan hoşlanıyorsa akşam uykusuna yatırmadan ve emzirmeden önce banyo yaptırabilirsin. Banyo konusunda aklında sorular olduğunu biliyoruz